W gospodarstwie rolnym powinno się sporządzać takie ilości kiszonek, które pokryłyby zapotrzebowanie bydła na pasze objętościowe nie tylko w okresie zimowym i okresach przejściowych, ale i stanowiły rezerwę podczas letniego niedoboru pasz.
W wielu gospodarstwach monodietę opartą na dobrej jakości kiszonkach stosuje się przez cały rok – uzyskując stabilizację wysokości produkcji mleka.
Kiszonki, jako podstawowy element dawki pokarmowej, muszą spełniać warunki dobrej paszy i być chętnie zjadane przez zwierzęta. Podstawową powinna stać się kiszonka
z kukurydzy (dostarczająca zwierzętom dużo łatwo dostępnej energii w postaci skrobi), uzupełniana sianokiszonką z traw, a najlepiej sianokiszonką motylkowatych z trawami (dostarczającą z kolei białka i włókna). W zależności od wydajności krów dawka pokarmowa musi być uzupełniana paszami treściwymi i dodatkami mineralno – witaminowymi.
***
Kiszonka z kukurydzy powinna charakteryzować się dużym udziałem wysoce dojrzałych ziarniaków, przy jednocześnie małym udziale rdzenia w kolbie i dobrze strawnej reszcie rośliny. Wysoki udział ziarna i jego faza dojrzałości określają ilość skrobi w tej paszy
(w żywieniu krów mlecznych dąży się do zawartości 30 – 35 % skrobi w suchej masie kiszonki). Istnieje możliwość podwyższenia koncentracji energii poprzez podwyższenie wysokości koszenia – eliminuje się w ten sposób znajdujące się bliżej ziemi łodygi i liście zakażone pleśniami i grzybami oraz najbardziej ciężkostrawne włókno (ligniny). Dla pełnego wykorzystania wymienionych właściwości ziarna konieczne jest dokładne jego rozdrobnienie lub uszkodzenie przez odpowiednią technikę zbioru albo przygotowania paszy.
***
Należy podkreślić pozytywne właściwości kiszonki z kukurydzy. Dzięki wysokiemu udziałowi skrobi trawionej jelitowo zmniejsza się prawdopodobieństwo wystąpienia kwasicy przy skarmianiu jej większych ilości. Trawienie skrobi w jelicie cienkim jest także korzystne z energetycznego punktu widzenia, ponieważ obniża straty energii i stabilizuje procesy trawienne. Należy przy tym pamiętać, że pełne dawki kiszonki z kukurydzy możemy dawać krowom w I i II okresie laktacji, natomiast w okresie zasuszenia dawki kiszonki zmniejszamy o połowę, aby nie zatuczyć krów. Z uwagi na małą zawartość białka, włókna, składników mineralnych i witamin kiszonka z kukurydzy bardzo dobrze bilansuje się w dawce pokarmowej z sianokiszonkami (motylkowate z trawami).
***
Jakość sianokiszonki zależy z kolei od składu botanicznego runi, w tym od ilości roślin motylkowatych (lucerna, koniczyna), wielkości nawożenia i terminu koszenia. Pamiętać trzeba, aby nie kosić traw zbyt późno, gdyż postępuje wtedy włóknienie roślin
i zmniejsza się ich strawność a zarazem obniża się zawartość składników pokarmowych dostępnych zwierzętom. Trawy powinny być koszone w fazie początku kłoszenia się, natomiast motylkowate w fazie zawiązywania pąków. Z roślin skoszonych w takich terminach jest największy pożytek zarówno dla krów jak i hodowcy, gdyż z tak sporządzonej kiszonki krowy wyprodukują najwięcej mleka. Dobra kiszonka z traw powinna zawierać 30 – 40 % suchej masy, maksymalnie 20 – 25 % włókna w suchej masie oraz minimalnie 15 % białka ogólnego w suchej masie.
***
Prawidłowe warunki do efektywnego procesu fermentacji w żwaczu zapewnia dawka pokarmowa zawierająca 2/3 kiszonki z kukurydzy i 1/3 sianokiszonki z traw
z motylkowatymi (w przeliczeniu na suchą masę). Kiszonka z kukurydzy może być częściowo zastąpiona kiszonką z prasowanych wysłodków lub kiszonką z całych roślin zbożowych (GPS).
Dobra kiszonka powinna wykazywać następujące cechy przy ocenie organoleptycznej: jej kolor powinien być zbliżony do koloru surowca wyjściowego z odcieniem lekko brązowym, liście i łodygi powinny być dobrze widoczne, bez zanieczyszczeń i pleśni, a zapach aromatyczny z lekko kwaskowatym smakiem.
Wysokowydajne stado krów mlecznych to zarazem bardzo duże wymagania względem ich żywienia. Przy ograniczonych możliwościach pobierania paszy trudno jest zapewnić zwierzętom odpowiedni poziom energii. Dlatego hodowca posiadający stado krów mlecznych powinien stosować pasze objętościowe bardziej skoncentrowane - w postaci kiszonek – i uzupełniane paszami treściwymi, składnikami mineralnymi i witaminami. Ich ilość winna być zawsze dostosowana do okresu laktacji
i wydajności produkcyjnej.
Andrzej Wójcik
MODR – Oddział Ostrołęka
przyg A.D.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz