Wielu rolników przed siewem zastanawia się czy kupić materiał siewny kwalifikowany, czy też wykorzystać nasiona z własnego zbioru. Rolnik powinien wiedzieć, że odmiana jest własnością hodowcy. Obecnie prawie wszystkie odmiany roślin są chronione wyłącznym prawem co oznacza, że wyłącznie hodowca będący właścicielem odmiany - lub osoba przez niego upoważniona w drodze umowy licencyjnej - może materiał siewny tej odmiany rozmnażać, przygotowywać do siewu, przechowywać, oferować do sprzedaży i sprzedawać na cele siewne.
Jest to uregulowane przepisami krajowymi: ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2003 r. Nr 137, poz. 1300 z późniejszymi zmianami) i wspólnotowymi: Rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94 z dnia 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin, oraz Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1768/95 z 24 lipca 1995 r. ustanawiające przepisy wykonawcze w zakresie odstępstwa rolnego. Przepisy krajowe regulują prawo dla rolników posiadających gospodarstwa rolne o powierzchni od 10 do 30 ha, a wspólnotowe dla gospodarstw powyżej 30 ha. Posiadacz gruntów rolnych do 10 ha może używać materiału siewnego pozyskanego we własnym gospodarstwie rolnym, bez uiszczania opłaty na rzecz hodowcy.
Od tej zasady przepisy prawa przewidują „odstępstwo rolne": rolnik może użyć do siewu nasion z własnego zbioru. Decydując się jednak na ten krok i siejąc własne nasiona odmian chronionych bez zgody hodowcy, rolnik korzysta z dozwolonego prawem przywileju „odstępstwa rolnego" i za każdorazowe skorzystanie z tego przywileju jest zobowiązany uiścić hodowcy (właścicielowi odmiany) opłatę w wysokości obowiązującej dla odmiany w danym roku. Zgodnie z ustawą o ochronie prawnej odmian roślin, opłatę należy wnieść w ciągu 30 dni od terminu wysiewu. Wnoszone opłaty są przeznaczone na finansowanie postępu biologicznego i hodowli zachowawczej odmian już istniejących oraz nowych. W imieniu hodowców krajowych i zagranicznych opłaty te zbiera Agencja Nasienna w Lesznie.
„Odstępstwo rolne" dotyczy tylko odmian populacyjnych. Odmiany mieszańcowe i systematyczne wolno siać wyłącznie jako materiał siewny licencjonowany posiadający etykietę i świadectwo ochrony laboratoryjnej. Każdy posiadacz gruntów może w Agencji Nasiennej i pod adresem www.agencjanasienna.pl uzyskać informacje czy odmiana jest chroniona wyłącznym prawem, czyją jest własnością i jaka jest wysokość opłaty w danym roku.
Stosując do siewu nasiona kwalifikowane, rolnik nie ponosi dodatkowej opłaty. Systematycznie kupowanie nasion kwalifikowanych, oprócz gwarancji wysokiej wartości siewnej, daje możliwości korzystania z postępu hodowlanego. Wprowadzenie do uprawy nowej, plenniejszej odmiany, jest najtańszą inwestycją w gospodarstwie. Przy takich samych nakładach i środkach produkcji możliwe jest podniesienie plonów, a tym samym dochodu netto nawet o kilkanaście procent.
***
Obecnie Agencja Rynku Rolnego udziela dopłaty z tytułu zużytego siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarnej lub kwalifikowanej producentom rolnym w oparciu o ustawę z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Gatunki roślin uprawnych jak również minimalną ilość materiału siewnego użytą do obsiewu 1 ha powierzchni gruntów ornych określa rozporządzenie Rady Ministrów.
Minimalna ilość wysiewu:
150 kg - w przypadku pszenicy zwyczajnej
80 kg - w przypadku pszenicy mieszańcowej
130 kg - w przypadku żyta populacyjnego
80 kg - w przypadku żyta populacyjnego
60 kg - w przypadku żyta mieszańcowego
130 kg - w przypadku jęczmienia
150 kg - w przypadku pszenżyta, owsa, łubinu
200 kg - w przypadku grochu siewnego
80 kg - - w przypadku wyki siewnej
270 kg- w przypadku bobiku
2000 kg - w przypadku ziemniaków
140 kg - w przypadku mieszanek zbożowych lub mieszanek pastewnych sporządzonych z materiału siewnego gatunków lub odmian roślin zbożowych lub pastewnych
***
Stawki dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany wynoszą odpowiednio:
100 zł - w przypadku zbóż i mieszanek zbożowych;
160 zł - w przypadku strączkowych;
500 zł- w przypadku ziemniaków
Wniosek o przyznanie dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany, składa się:
- w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 15 lutego - w przypadku materiału siewnego zbóż ozimych kategorii elitarny lub kwalifikowany, zakupionego lub wydanego z magazynu i zużytego do siewu w okresie od dnia 1 lipca do dnia 30 listopada danego roku kalendarzowego,
- w okresie od dnia 15 kwietnia do dnia 15 czerwca - w przypadku materiału siewnego zbóż jarych, roślin strączkowych lub sadzeniaków ziemniaka kategorii elitarny lub kwalifikowany, zużytego do siewu lub sadzenia w roku złożenia wniosku.
Ewa Choroś
MODR w Warszawie
Oddział Radom
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz