Odmiana kukurydzy na biogaz

Jak z palety różnorodnych odmian kukurydzy wybrać właściwą dla własnego gospodarstwa? KWS, lider wśród producentów wysokowydajnych odmian kukurydzy do produkcji biogazu, prowadził kilkuletnie doświadczenia odmianowe na terenie Polski.


- Aby odmiana została uznana za energetyczną musi spełniać kilka warunków. Przede wszystkim musi dawać wysoki plon biomasy, z której łatwo można pozyskać biogaz. Ta przemiana energetyczna musi zachodzić szybko. Jednocześnie, dla rolnika odmiana taka musi być wydajna, a dla biogazowni być tanim substratem - wymienił dr Adam Majewski, Produkt Manager kukurydzy KWS Polska. - Dlatego celem hodowli odmian energetycznych było maksymalne wydłużenie okresu rozwoju wegetatywnego, czyli do momentu rozwinięcia wiechy. Kukurydza wytwarza wtedy grubsze łodygi i więcej liści - uzyskujemy większej powierzchni „fabrykę" biomasy.

Polskę można podzielić na cztery strefy pod względem warunków termicznych. W 2011 r., w 27 miejscach w różnych strefach kraju założono doświadczenia z energetycznymi odmianami kukurydzy.

- Oceniano duży zestaw odmian. Oczywiście nie na każdym polu ten zestaw był pełny, bo nie ma sensu uprawiać kukurydzy o FAO 310 w zimnych regionach na północy Polski. Oprócz odmian energetycznych testowano również późne odmiany kukurydzy na kiszonkę, żeby ocenić różnice między tymi typami użytkowymi. Obserwacje robiono kilka razy w ciągu okresu wegetacyjnego, rośliny wykopywano, analizowano ich budowę, żeby wiedzieć skąd wziął się późniejszy plon - relacjonował Majewski.

Wszystkie odmiany kukurydzy po zbiorze zostały poddane analizie laboratoryjnej pod katem ich przydatności do produkcji biogazu.
- Uzyskaliśmy szereg wyników, jednak dla producenta najważniejszy jest dochód, który może uzyskać z produkcji poszczególnych odmian - stwierdził Majewski. - W dochodzie ujęte są wszystkie najważniejsze czynniki: plon biomasy, zawartość suchej masy, zawartość substancji fermentatywnej.

Rozrzut wyników, czyli możliwego do uzyskania dochodu, był duży zarówno pomiędzy poszczególnymi odmianami jak i miejscami ich uprawy. Dla przykładu, późna odmiana Cannavaro (FAO 310) w Drzęczewie (woj. wielkopolskie) przynosiła dochód rzędu 1 790 EUR/t, w Mikułowej na Dolnym Śląsku oraz w Omulnej (woj. zachodniopomorskie) - 1 700 EUR/t, natomiast w Wybranowie (woj. kujawsko-pomorskie) i Przywózkach (woj. mazowieckie) - ok. 1 551 EUR/t.

W zależności od lokalizacji oraz warunków glebowych, różnice plonu suchej masy jednej odmiany sięgały od 6,5 do 8,5 t/ha, np. Cannavaro plonował od 16,2 do 22,7 t/ha, Fernandez (FAO 260) od 15,6 do 23,5 t/ha.

- To takie typowo katalogowe wyniki, które w rzeczywistości niewiele mówią. Rolnik ma wpływ na wiele czynników, takich jak wybór odmiany, sposób prowadzenia plantacji. Nie ma jednak wpływu na przebieg temperatur w trakcie wegetacji. Kukurydza, tak jak większość organizmów na świecie, jest sterowana przebiegiem temperatury. Akumuluje w sobie efektywne jednostki ciepła. Przykładowo, aby rozpocząć kwitnienie, bardzo wczesna odmiana potrzebuje skumulować ok. 800°C temperatury efektywnej, a późna - powyżej 1 120°C - tłumaczył Majewski.

Odmiany bardzo wczesne zaczynają oddawać wodę po skumulowaniu 1 350°C, natomiast późne - dopiero po skumulowaniu 2 000°C. - We wrześniu, październiku, kiedy średnia dobowa temperatura jest już niska, skumulowanie nawet 50°C temperatury efektywnej zajmuje dużo czasu, dlatego trzeba patrzeć na zalecenia regionalne, szczególnie przy odmianach późnych, żeby w trakcie żniw nie zbierać wody - mówił Majewski. - W praktyce kukurydzę można skosić w każdym momencie, ona się zakisi, ale na przykład będzie miała 26 proc. s. m. zamiast 28 proc. s. m. Trzeba też uwzględnić to, na jakiej glebie odmiana będzie uprawiana. Gleba ciężka będzie opóźniała wegetację, a np. wystawa południowa potrafi ją przyspieszyć. Dlatego zawsze dobór odmiany powinniśmy rozpatrywać lokalnie- podkreślił Majewski.

Spośród odmian kukurydzy energetycznej, na wszystkie stanowiska oraz do wczesnego zbioru nadają się: KWS 5133 ECO (FAO 250), Fernandez (FAO 260), Ronaldinio (FAO 260) i Cassilas (FAO 260).

Odmiany o późnym terminie zbioru, polecane tylko na ciepłe stanowiska to Atletico (FAO 280) i Cannavaro (FAO 310).