Nawożenie dolistne kukurydzy

Odpowiednią metodą likwidacji niedoborów składników odżywczych jest ich dostarczenie w postaci nawożenia dolistnego. Nawozy dolistne
poza łatwo przyswajalnymi makroskładnikami (azot, fosfor, potas, magnez, wapń, siarka) zawierają szereg mikroelementów.Podobnie jak makroskładniki są one łatwo przyswajalne dolistnie przez rośliny kukurydzy.

Poszczególne gatunki roślin mają zróżnicowane wymagania pokarmowe i w różnym stopniu reagują na niedobory poszczególnych składników
pokarmowych. Kukurydza reaguje najbardziej na brak fosforu i cynku. W uprawie tej rośliny obserwuje się bardzo często brak boru, manganu (na glebach zasadowych), żelaza i miedzi (na glebach torfowych). Spośród innych składników mogą wystąpić niedobory magnezu, wapnia i siarki. Najczęściej występują niedobory fosforu w początkowych okresach wzrostu i rozwoju roślin. Słabo wykształcony
system korzeniowy w warunkach chłodu, lub wysokich różnic temperatur dnia i nocy, uniemożliwia pobieranie fosforu z gleby.
W temperaturze poniżej 12stopni C pobieranie fosforu jest ograniczone aż o około 70%. Liście kukurydzy wykazującej brak fosforu przyjmują czerwonawe zabarwienie, a łodygi są cienkie i purpurowe. Zjawisko to jest określane mianem „głodu fosforowego”. Skutki głodu fosforowego można bardzo łatwo przezwyciężyć, stosując nawozy dolistne o wysokiej koncentracji fosforu. Dostarczenie fosforu do roślin, w postaci nawozów dolistnych, radykalnie poprawia kondycję roślin.
Liście zmieniają zabarwienie na zielone, rośliny podejmują dalszy wzrost i rozwój.
Spośród innych makroskładników w kukurydzy można zaobserwować także niedobory azotu, potasu, magnezu.
Azot (N) – jest najbardziej  plonotwórczym składnikiem pokarmowym. Decyduje o szybkości wzrostu i wielkości masy roślin, a w konsekwencji o plonie ekonomicznym.
Ograniczenie pobierania azotu następuje w temperaturze poniżej 5ºC. Rośliny wykazujące objawy niedoboru azotu mają bladozielony kolor liści. Liście zasychają początkowo od szczytu, a następnie wzdłuż nerwu głównego. Rośliny rosną wolno, dojrzewają późno.
Brak azotu wpływa na ograniczenie pobierania fosforu i potasu.
Potas (K2O) – odgrywa ważna rolę w procesie fotosyntezy i transporcie asymilatów.
Zapotrzebowanie niektórych roślin (okopowe, kukurydza) na potas, podobnie jak na azot jest bardzo wysokie. Niedobór potasu silnie ogranicza plony ziarna i zielonej masy oraz zmniejsza odporność roślin na choroby i na stresy środowiskowe.
Objawy niedoboru na roślinach to nienaturalne, ciemnozielone zabarwienia liści i powstawanie nekrotycznych plam na brzegach blaszek liściowych.
Magnez (MgO) – p ierwiastek, podobnie jak azot, fosfor i potas, zaliczany do grupy makroskładników.
Powoduje szybki przyrost biomasy w krytycznych fazach wzrostu, zwiększa ilość i jakość białka. Objawy braku magnezu w roślinach to żółtobiałe przebarwienia wzdłuż nerwów blaszek liściowych, zaburzenia w przebiegu kwitnienia i zapylania, co ogranicza zawiązywanie kolb i ich wypełnienie ziarnem.
Brak boru negatywnie wpływa na proces wytwarzania organów generatywnych. Kwitnienie roślin jest zaburzone.
Nawozy dolistne zawierające bor skutecznie likwidują niedobory tego składnika, wpływają na płodność roślin, poprawiają zawiązywanie nasion. Zapobiegają występowaniu chorób fizjologicznych.. Na niektórych typach gleb może występować niedobór miedzi (Cu) – gleby
torfowe, żelaza (Fe), manganu (gleby zasadowe) lub siarki (SO3). Brak cynku objawia się zmniejszeniem wzrostu roślin i występowaniem białych lub biało-żółtych pasków po obu stronach żyłki liścia Nawozy zawierające cynk skutecznie likwidują niedobory tego składnika. Zwiększają odporność roślin na wiosenne chłody. Nawozy zawierające siarkę aktywizuje przemiany azotu w roślinie. Koncentraty fosforowo-wapniowe likwidują niedobory fosforu i wapnia.
Aktywizuje podziały komórkowe, wpływają na wytwarzanie korzeni włośnikowych.
Oferta „klasycznych” nawozów  dolistnych jest bardzo bogata.
Występują one w postaci cieczy i zawiesin albo w stałej, lub chelatów krystalicznych do rozpuszczania w wodzie.
Niekiedy ich cząsteczki są rozdrobnione do rozmiarów nanocząsteczek. Dzięki temu substancje odżywcze są lepiej wchłaniane i przyswajane przez rośliny. Nawozy dolistne mogą zawierać gamę makroskładników i mikroskładników, lub też pojedyncze mikroskładniki, tzw. nawozy monoskładnikowe: żelazo (Fe), mangan (Mn), bor (B), miedź (Cu), cynk (Zn), molibden (Mo).
Szereg nawozów dolistnych lub startowych (granulowanych) ma charakter aktywatorów, gdyż poza dostarczeniem specyficznych, łatwo przyswajalnych makro i mikroskładników, aktywują lub stymulują procesy fizjologiczne w roślinie.
Zawierają substancje aktywne, najczęściej wyciągi z alg morskich. Wywierają pozytywny wpływ na procesy fizjologiczne, między innymi
na pobieranie składników mineralnych, fotosyntezę, kwitnienie, a w konsekwencji na plonowanie roślin uprawnych.

dr inż. Roman Warzecha
I H i A R- P I B
Radzików