ZADBAJ O STAWY

wtorek, 27 marca 2012

Jak rozpoznać cichą ruję u krów wysokomlecznych

Cicha ruja jest coraz większym problemem dotykającym szczególnie stada krów wysokomlecznych. 
Zmiany w utrzymaniu, żywieniu i wydajności krów mlecznych na przestrzeni ostatnich lat coraz bardziej wpływają na rozród. Jednym z ważniejszych problemów, które coraz częściej wymieniają hodowcy są kłopoty z rozpoznaniem rui. Jednak zjawisko cichej rui, czyli przebiegającej bez zewnętrznych objawów lub bardzo słabo manifestowanej nie zawsze ma miejsce. Jak mówi prof. dr hab. Jan Twardoń z UP we Wrocławiu należy rozróżnić dwa przypadki. Pierwszy to cicha ruja pozorna, która przebiega prawidłowo, ale z różnych względów jest nie wykryta przez hodowcę, np. z powodu nieznajomości objawów lub złej obserwacji - występowanie cichej rui  pozornej najczęściej wynika z tego , że w ok. 70-75 procentach przypadków, krowy manifestują objawy rui w nocy. Natomiast właściwa cicha ruja wywołana jest głównie błędami w żywieniu i utrzymaniu.
Żywieniowe przyczyny cichej rui to przede wszystkim deficyt energii- żywienie niedostosowane do wielkości laktacji, niedobory witaminy A, złe zbilansowanie składników mineralnych, nadmiar białka surowego, niedobór w paszy włókna surowego o odpowiedniej strukturze. Z kolei błędy w utrzymaniu to głównie brak ruchu i mało światła. Czasami też predyspozycje genetyczne powodują zmniejszoną aktywnością rujową.

Według profesora jest kilka sposobów, które ułatwiają wykrycie cichej rui:

- badanie per recutum przeprowadzane przez odbytnicę przez lekarza weterynarii lub inseminatora - można sprawdzić stan funkcjonalny jajników i zauważyć różne stadia rozwoju pęcherzyków. Badanie należy powtórzyć po 10 dniach,

- wziernikowanie pochwy- zwrócenie uwagi na jakość błony śluzowej, przedsionka pochwy, pochwy właściwej, ujścia szyjki macicznej ich barwę, obecność śluzu i innych elementów jak krew, wydzielina patologiczna, obrzęk. Obserwacja zdrowotności i właściwej funkcji narządu,

- stwierdzenie odruchu tolerancji poprzez drażnienie łechtaczki, ucisk w okolicach ogona, lędźwi, jak się zachowuje krowa,

- utrzymywanie buhaja- próbnika. Przeprowadzanie korytarzem 2-3 dziennie. Obecność buhaja powoduje wzmożenie popędu płciowego u krów,

- specjalistyczne urządzenia. „Pistolet Dramińskiego” do badania śluzu. Pedometry, aktywometry. Aktywometry są, zdaniem profesora jedną z lepszych metod wykrywania rui. Mierzona jest aktywność ruchowa,

- testy hormonalne na pomiar zawartości progesteronu w mleku.

Leczenie cichej rui odbywa się poprzez poprawę żywienia i warunków utrzymania, dodawanie witamin A i E. Stosowanie hormonów PgF2α lub jej analogów do likwidacji ciałka żółtego po wcześniejszym stwierdzeniu obecności w badaniu rektalnym.

Jednak lepiej zapobiegać niż leczyć. Należy dbać o dobrze zbilansowane żywienie, dostosowane do wydajności i fazy laktacji. Zapewnić zwierzętom dobre warunki utrzymania łącznie z możliwością ruchu na świeżym powietrzu. Istotną rzeczą jest prowadzenie kalendarza rujowego oraz obecność w oborze buhaja.

Prawidłowa obserwacja rui powinna odbywać się 3-4 razy na dobę. Ponieważ obskakiwanie ma miejsce co 15-30 minut, każdy okres obserwacji nie powinien być krótszy niż pół godziny. Szczególnie uważnie należy prowadzić obserwację późnym wieczorem i wcześnie rano- mówił profesor. 

Czynnikami wpływającymi na wykrywalność rui u krów są: wielkość stada- im stado większe tym trudniej prowadzić obserwację. Identyfikacja zwierząt- z daleka nie zawsze widać numery identyfikacyjne krowy. Indywidualne cechy krowy, jedne manifestują ruję mocniej inne słabiej. Bardzo istotnym elementem są kwalifikacje i rzetelność osób obsługujących zwierzęta, organizacja pracy w oborze i prowadzenie zapisów.

Krowa jest jedynym gatunkiem u którego do owulacji dochodzi po zakończeniu objawów rujowych ok. 8 do 15 godzin. U loch, klaczy, kozy, owcy do owulacji dochodzi pod koniec objawów rujowych. Dlatego tak ważna jest obserwacja rui u krów, żeby wiedzieć kiedy kryć. Generalnie objawy rui wieczorem- kryjemy rano, objawy rui rano- kryjemy wieczorem- mówi Twardoń.


Źródło: farmer

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz